Pamięci pomordowanych Mieszkańców Marchwacza

 W sobotę 14 stycznia 2023 r. w Biegu Pamięci dotarła do Marchwacza grupa 22 biegaczek i biegaczy oraz 3 cyklistów dla  upamiętnienia 78. Rocznicy Pomordowania Mieszkańców tej miejscowości pod koniec II wojny światowej. Każdego roku przypominamy historię tamtych wydarzeń, aby były przestrogą, do czego prowadzi ideologia nienawiści. Do wyzwolonej wcześniej przez armię radziecką miejscowości niespodziewanie weszły z pobliskiego lasu niedobitki wojsk niemieckich. Nie są do końca znane okoliczności, dla jakich Niemcy postanowili dokonać kolejnego mordu, ale pod błahym pretekstem pomocy przy wyciąganiu samochodów z zasp śnieżnych zmusili ponad 60 mężczyzn powyżej 16. roku życia do zgromadzenia się w centrum wioski. Następnie po kilku zaczęli ich rozstrzeliwać pod stogiem słomy. Spośród uwięzionych udało się uratować tylko dwóm. Zamordowanych zostało  wówczas 62 mieszkańców Marchwacza oraz kilku nieznanych Polaków i żołnierzy radzieckich. Miejsce mordu uznano z czasem za miejsce pamięci narodowej. Doczesne szczątki niektórych z pomordowanych rodziny ekshumowały i pochowały na innych cmentarzach. Ostatecznie Mogiła w Marchwaczu jest miejscem pochówku dla 75 osób: 57 mieszkańców Marchwacza oraz 6 Polaków i 12 żołnierzy radzieckich o nieznanych  nazwiskach. Dzień 22 stycznia 1945 r. stał się najtragiczniejszym w całej historii Marchwacza. Nie było praktycznie rodziny, której tragedia ta nie dotknęła, a w wielu domach zginęli wówczas jednocześnie dziadkowie, ojcowie i synowie.

  Już 24. raz grupa biegaczy z Supermaratonu Kalisz postanowiła przebiec trasę z Kalisza do Marchwacza. Wyruszyli spod kaliskiego teatru, aby przed godziną 11:00 dotrzeć do Marchwacza. W biegu uczestniczyło 22 biegaczy: Piotr Maciejewski (organizator biegania do Marchwacza od 2000 roku), Łukasz Maciejewski, Dagmara Grugiel, Maciej Chrystek, Tomasz Olejnik, Sebastian Antkowiak, Justyna Kowalska, Justyna Bogacz-Chojnacka, Marta Jakubowska, Zdzisław Druciarek, Adam Boguś, Katarzyna Anczykowska, Tadeusz Kosik, Jerzy Stachowski, Edyta Marciniak, Andrzej Wolniak, Małgorzata Kobyłka, Marek Kobyłka, Damian Bugajny, Czesław Fabiański, Kamilla Birecka i Rafał Pokora, którym na rowerach towarzyszyli cykliści: Bogusław Monczyński, Krzysztof Wydra i Marcin Cygan. W uroczystym przemarszu wraz z Władzami Gminy z Przewodniczącym Rady Gminy Bogdanem Augustyniakiem, Wiceprzewodniczącym Powiatu Kaliskiego Benedyktem Owczarkiem, delegacją nauczycieli i młodzieży z pocztem sztandarowym Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Marchwaczu, Komendantem Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Gminie Szczytniki Jerzym Majasem wraz pocztami OSP z Iwanowic i Krowicy Zawodniej, przedstawicielami rodzin pomordowanych i mieszkańców Marchwacza - wszyscy dotarli na miejsce kaźni. Odczytano apel pomordowanych, a modlitwę w ich intencji poprowadził ks. kanonik Piotr Bałoniak proboszcz miejscowej Parafii w Rajsku. Dla uczczenia pomordowanych  wiązanki i zapalone znicze złożyli: delegacja Gminy Szczytniki, delegacje OSP w Iwanowicach i w Krowicy Zawodniej, Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Kaliskiego Benedykt Owczarek, Danuta Świątek radna z miejscowości Marchwacz, delegacja nauczycieli i młodzieży Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Marchwaczu, w imieniu biegaczy Piotr Maciejewski z synem Łukaszem i córką Dagmarą, cykliści, Rada Nadzorcza i Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej, sołtys miejscowości Marchwacz-Kolonia, przedstawicielka właściciela Gospodarstwa Rolnego w Marchwaczu Wiesława Wawrzyniaka, rodziny pomordowanych i mieszkańcy Marchwacza z sołtysem Janiną Kwaśniewską.

  Od godz. 12 w budynku szkoły miała miejsce druga część obchodów. Jego uczestników przywitała Dyrektor Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Marchwaczu Honorata Szymańska. W intencji pomordowanych oraz o pokój na świecie Mszę św. odprawił ks. Piotr Bałoniak. W homilii nawiązał do czytanej w tym dniu fragmentu Ewangelii Świętego Marka o powołaniu Lewiego, w której Jezus wyjaśnia zdziwionym taką decyzją wielu ludziom idącym za nim, że „… nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają” dodając słowa „Nie przyszedłem , aby powołać sprawiedliwych, ale grzeszników”. Rodzi się pytanie, co skłoniło Lewiego, aby zostawić wszystko i pójść za Jezusem? Zapewne zdał sobie sprawę, że jest Ktoś, kto spojrzał na niego inaczej niż wszyscy. Jezus nie wypomina mu krętactw, oszustw i kradzieży. Warto zauważyć, że każdy z nas na swój sposób jest celnikiem. I do każdego z nas przychodzi Bóg i mówi – odważ się, nieważne, że jesteś grzesznikiem i pójdź za Mną. Aby odrzucić wszystkie złe rzeczy wokół nas wymaga to pozytywnego spojrzenia na siebie i na innych. Świat potrzebuje dzisiaj ludzi z pozytywną energią. Dobra Nowina polega na tym, że uczy nas, iż z naszych słabości można powstać. Dlatego nie wolno zniechęcać się, ale trzeba uwierzyć, że skoro Bóg przychodzi na taki grzeszny świat, to można ten świat z pomocą Ducha Świętego przemieniać. Przemieniać, aby takie tragedie jak ta w Marchwaczu przed 78-latami i takie, jakie widzimy na Ukrainie nie powtarzały się.    

  Następnie w imieniu Władz Gminy Szczytniki okolicznościowe słowo, również w imieniu Wójta Gminy Marka Albrechta, wygłosił Przewodniczący Rady Bogdan Augustyniak. Było ono jednocześnie wprowadzeniem do wzruszającej akademii przygotowanej przez młodzież szkolną Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Marchwaczu wraz ze swoimi opiekunami – Małgorzatą Pietrzykowską i Janiną Antczak. Po niej zabrali głos:  Benedykt Owczarek, Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Kaliskiego i Piotr Maciejewski, inicjator styczniowego biegania do Marchwacza. Następnie krótki okolicznościowy koncert zaprezentowała Orkiestra Dęta z Iwanowic, działająca przy tamtejszej Ochotniczej Straży Pożarnej. Obchody zakończył tradycyjny poczęstunek.  

(Robert Lis)