Po raz kolejny wzorem lat ubiegłych na terenie gminy Szczytniki przeprowadzone zostały eliminacje gminne Ogólnopolskiego Turnieju Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym.
Turniej organizowany jest przez Polski Związek Motorowy oraz Komendę Główną Policji, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego wraz z odpowiednimi strukturami terenowymi.
Organizatorzy odpowiedzialni są za przeprowadzenie eliminacji w poszczególnych etapach Turnieju począwszy od eliminacji międzyszkolnych po gminne, powiatowe, wojewódzkie i ogólnopolskie. Na szczeblu gminy organizatorem jest Wójt Gminy.
Celem Turnieju są działania na rzecz poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym bezpieczeństwa dzieci i młodzieży szkolnej, w szczególności poprzez:
1. popularyzowanie przepisów i zasad ruchu drogowego;
2. propagowanie treści nauczania zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego;
3. kształtowanie partnerskich zachowań wobec innych uczestników ruchu;
4. popularyzowanie podstawowych zasad i umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej;
5. popularyzowanie roweru jako środka transportu, a także rekreacji i sportu;
6. inspirowanie uczniów i nauczycieli do działań na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Po przeprowadzonych eliminacjach szkolnych do Turnieju gminnego swój udział zgłosiły 4 szkoły podstawowe wchodzące w skład danego zespołu szkół, w tym 4 szkoły w grupie wiekowej od 10 do 13 lat (GRUPA I - młodsza) i 4 szkoły podstawowe w GRUPIE II starszej – pozostali uczniowie. Łącznie do turnieju przystąpiło - 28 uczniów.
W eliminacjach powiatowych startują najlepsze drużyny wyłonione w etapie gminnym.
Turniej składa się z dwóch etapów: z części pisemnej (test wiedzy teoretycznej z zagadnień dotyczących zasad i przepisów o ruchu pieszych, osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, rowerzystów i motorowerzystów, hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego, znaków drogowych oraz sytuacji w ruchu drogowym); (drugi test skrzyżowań - polegający na ustaleniu prawidłowej kolejności przejazdów przez skrzyżowanie). W drugiej części praktycznej zawodnicy wykonują zadania polegające na jeździe rowerem po torze przeszkód. Każda część jest punktowana indywidualnie dla każdego zawodnika, łącznie oraz drużynowo.
Tegoroczny Turniej przeprowadzono w dniu 14 kwietnia 2025 r. na terenie Zespołu Szkół w Iwanowicach przy współudziale dyrekcji tej placówki p. Janiny Nowak, która przygotowała szkołę oraz bardzo życzliwie przyjęła wszystkich zawodników. Podziękowanie składam wszystkim opiekunom drużyn oraz pozostałym współorganizatorom, których obecność i pomoc podczas przebiegu całego Turnieju okazała się niezbędna, szczególnie Panu Kazimierzowi Augustyniakowi, który czuwał nad całością Turnieju oraz zorganizowaniem bezpiecznego transportu dla wszystkich uczestników, Pani Renacie Janickiej-Szcześniak, która ze strony organizatora przygotowała cały tor przeszkód i czuwała nad prawidłowym przejazdem zawodników oraz ich sprawiedliwą oceną, przedstawicielom Komisariatu Policji w Koźminku – st. sierż. Łukaszowi Tomalakowi, który uczestniczył i służył pomocą w sprawdzaniu testów, oraz przy jeździe zawodników rowerem po torze sprawnościowym, opiekunom drużyn: P. Beacie Piaseckiej i P. Krzysztofowi Sowie, którzy z ramienia szkoły przygotowali uczniów do turnieju. Z ramienia Urzędu Gminy turniej przygotowały Magdalena Leszka i Grażyna Kuchnicka.
W łącznej klasyfikacji obydwu etapów w kategorii szkół podstawowych - w GRUPIE I
I miejsce zajęła - drużyna ze Szkoły Podstawowej w Stawie,
II miejsce zajęła - drużyna ze Szkoły Podstawowej im. Ks. Augustyna Kordeckiego w Iwanowicach, III miejsce zajęła - drużyna ze Szkoły Podstawowej im. Jana Radlicy w Radliczycach Najlepszym zawodnikiem w kategorii klas szkół podstawowych w GRUPIE I okazała się uczennica klasy V Szkoły Podstawowej im. Jana Radlicy w Radliczycach – Agata Frankiewicz.
W łącznej klasyfikacji obydwu etapów w kategorii szkół podstawowych - w GRUPIE II
I miejsce zajęła - drużyna ze Szkoły Podstawowej im. Ks. Augustyna Kordeckiego w Iwanowicach,
II miejsce zajęła - drużyna ze Szkoły Podstawowej w Stawie,
III miejsce zajęła - drużyna ze Szkoły Podstawowej w Szczytnikach
Najlepszym zawodnikiem w kategorii klas szkoły podstawowej w GRUPIE II okazał się uczeń klasy VII Szkoły Podstawowej im. Ks. Augustyna Kordeckiego w Iwanowicach – Kacper Jakubowski.
Zakończeniem Turnieju było podsumowanie wyników, zliczenie ogólnej i indywidualnej punktacji oraz wręczenie pucharów, dyplomów i nagród drużynom oraz indywidualnym zawodnikom, ufundowanych przez Pana Marka Albrechta – Wójta Gminy Szczytniki.
Drużynom, które zajęły I-e miejsca Pan Dariusz Wawrzyniak – Sekretarz Gminy życzył sukcesów w eliminacjach powiatowych, które w tym roku odbędą się w dniu 24 kwietnia 2025 r. w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Zespole Szkół nr 1 w Godzieszach Wielkich.

Grażyna Kuchnicka

W czasie archeologicznych badań powierzchniowych prowadzonych przez kaliskich i warszawskich archeologów w dolinie rzeki Trojanówka, został odkryty unikatowy zabytek. To wykonana ze stopu miedzi, kwadratowa blaszka (Fot. 1). Po obu jej stronach widoczne są przedstawienia wczesnośredniowiecznej monety - denara krzyżowego. Jest on jednym z najważniejszych artefaktów, związanych z polskim mennictwem w okresie wczesnego średniowiecza.
Denary krzyżowe, nazywane również krzyżówkami, znane są z licznych odkryć głównie na terenie Polski oraz Połabia. Wybijane były ze srebra. Miały charakterystyczną, podwyższoną krawędź. W polu monety umieszczano przedstawiania związane z chrześcijaństwem. Najczęściej były to: krzyż, pastorał, kościół, czy litery Alfa i Omega, symbolizujące wszechmocnego, wiecznego i nieskończonego Boga. W otokach denarów z reguły stosowano znaki w postaci klinów, kółek i pojedynczych liter. Tego typu monety były wybijane od drugiej połowy X po pierwsze lata XII stulecia. Początkowo emitowano je w Saksonii (Fot. 2), natomiast w Polsce najpewniej od ok. 1080 r., chociaż jeszcze 30 lat temu większość polskich badaczy uznawała krzyżówki za wyroby wyłącznie mennic niemieckich. Przełomem w kwestii pochodzenia młodszych emisji krzyżówek, była analiza monet z wielkiego skarbu ze Słuszkowa. Pozwoliła ona przyporządkować część denarów krzyżowych polskim warsztatom. Bezspornym dowodem na to było odkrycie identycznych przedstawień rewersów, niewątpliwie polskich emisji monet wybijanych przez Sieciecha – palatyna księcia Władysława Hermana oraz krzyżówek z wyobrażeniem krzyża prostego na awersie (Fot. 3), uważanych wcześniej za monety saskie. Dalsze analizy stempli pozwoliły wyodrębnić większą grupę krzyżówek, wybijanych w polskich warsztatach. Ich znaleziska koncentrują się w Wielkopolsce, szczególnie w okolicach Kalisza oraz w Polsce środkowej (Fot. 4). Blaszka z Cieszykowa jest kolejnym zabytkiem, który świadczy o polskim pochodzeniu części emisji denarów krzyżowych. Jej awers z przedstawieniem krzyża prostego jest bardzo zbliżony do wcześniej opisanych krzyżówek, związanych z Sieciechem. Opisywany zabytek, który datować można na ostatnią dekadę XI stulecia, mógł być próbą technologiczną pobliskiej mennicy, zlokalizowanej zapewne w Kaliszu. Jest też prawdopodobne, że blaszka była wzorem srebrnych denarów, które emitent wprowadzał do obiegu. Mógł być nim Sieciech albo sam książę Władysław Herman. Warto zauważyć, że denary krzyżowe były pierwszą polską monetą, produkowaną na dużą skalę, o wiele większą niż oficjalne emisje pieniądza kruszcowego Piastów z ich wizerunkami i imionami z mennicy krakowskiej (Fot. 5). W Polsce na przełomie XI i XII wieku, oprócz mennicy w Kaliszu, działała także mennica denarów krzyżowych we Wrocławiu, należąca do miejscowych biskupów. Emitowano tam krzyżówki, które po jednej stronie przedstawiają głowę św. Jana – patrona miejscowej katedry, a po drugiej krzyż prosty (Fot. 6). Zapewne również arcybiskupi gnieźnieńscy emitowali krzyżówki z wyobrażeniem pastorału (Fot. 7). Są to najczęściej spotykane denary krzyżowe w polskich skarbach, więc w Gnieźnie na przełomie XI i XII wieku mogła funkcjonować największa w Polsce mennica.

Adam Kędzierski
Kaliskie Stanowisko Archeologiczne Instytutu Archeologii i i Etnologii PAN

1. Miedziana blaszka z Cieszykowa.
   2. Saskie denary krzyżowe z przełomu X i XII stulecia ze skarbów Słuszków I i Słuszków II.
   3. Duży denar palatyna Sieciecha z jego znakiem i legendą ZETECH oraz denar krzyżowy z krzyżem prostym na awersie ze skarbu Słuszków I.
   4. Polskie denary krzyżowe z krzyżem prostym na awersie ze skarbu Słuszków I.
   5. Denary Bolesława Śmiałego i Władysława Hermana z badań archeologicznych na Starym Mieście w Kaliszu.
   6. Denar krzyżowy z przedstawieniem głowy św. Jana z mennicy wrocławskiej ze skarbu Słuszków II.
   7. Denary krzyżowe z wyobrażeniem pastorału z mennicy gnieźnieńskiej ze skarbu Słuszków I

Informujemy, że w dniu 2 maja 2025 r. (piątek) Urząd Gminy Szczytniki będzie nieczynny.

Ponad 30 osób 9 kwietnia 2025 r. przybyło na spotkanie zorganizowane przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Szczytnikach i Zespół Szkół w Szczytnikach z Moniką Owczarek mieszkanką naszej gminy, autorką debiutanckiej książki „Szklany dom”.
Monika Owczarek jest pedagogiem szkolnym, pedagogiem specjalnym i nauczycielem przedmiotu ogólnokształcącego - chemii. Skończyła resocjalizację na UAM w Poznaniu, a dodatkowo podyplomowo terapię pedagogiczną, pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą i chemię.
Autorka w swojej książce porusza bardzo ważny i wciąż aktualny problem przemocy domowej, która może przybierać różne formy, starając się obalić mity i zwrócić uwagę na środowisko, w którym niezwykle trudno wykryć i udowodnić przemoc. Jednocześnie wskazuje, że czasem są wokół nas ludzie gotowi pomóc, ludzie, których nie dostrzegamy w rozpaczy a czasem to my, zajęci bieganiną życia codziennego nie zauważamy cichych sygnałów. To poruszająca historia o tym jak pozory mogą przesłonić rzeczywistość, jak łatwo jest ukryć wiele rzeczy pod zasłoną zawodowych sukcesów, elegancji, hojności, balów charytatywnych i manipulacji. Ta książka ma poruszać problem przemocy domowej i otwierać oczy społeczeństwa na ten problem.
Wspomnienia i doświadczenia autorki ze studiów, oraz dzięki jej dzieciom które odnalazły jej prace magisterską, dały po latach bodziec do napisania książki.
Spotkanie poprowadziła Ewelina Kurzobrocka-Pipia, autorka powieści „Zaraz będzie ciemno” i „W ciemności wołam Ciebie”. Z wykształcenia jest archiwistką i historyczką wojskowości, mieszkanką powiatu kaliskiego. Autorka z radością odpowiedziała na pytania dotyczące jej powieści.
Po spotkaniu obie panie dużo czasu spędziły podpisując swoje książki i prowadząc przemiłe rozmowy z uczestnikami spotkania.

Małgorzata Majas